ศาลเปิดยื่นประกันตัวออนไลน์ เพราะอะไร มาดูกัน
หมวดหมู่สินค้า: A109 รับประกันตัว
25 กุมภาพันธ์ 2565
ผู้ชม 188 ผู้ชม
บริการเช่าหลักทรัพย์ประกันผู้ต้องหา ประกันอิสรภาพ มีทั้ง โฉนดที่ดิน เงินสด กรมธรรพ์ และอื่นๆ ปรึกษาปัญหาคดีความ ต้องการให้ช่วยเหลือโทรมาได้ โทรมาได้เลย ตลอดเวลา นายหน้าประกันตัว รับจ้างประกันตัว เช่าหลักทรัพย์ รับประกันตัว มีทีมกฎหมายที่มีความรู้ ความสามารถ ทุกคำแนะนำจึงมั่นใจได้ เช่าหลักทรัพย์ประกันตัวผู้ต้องหาหรือจำเลย ประกันอิสรภาพ จ้างทนายปรึกษากฎหมาย
ติดต่อเข้ามาได้ที่นายประกัน
ศาลเปิดยื่นประกันตัวออนไลน์ มุ่งคุ้มครองสิทธิผู้ต้องหาหรือจำเลยช่วงโควิดระบาดระลอกใหม่
6 ม.ค.64 - นายพงษ์เดช วานิชกิตติกูล เลขาธิการสำนักงานศาลยุติธรรม เปิดเผยว่า จากสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 ในขณะนี้ และหลายพื้นที่ได้ถูกกำหนดเป็นพื้นที่ควบคุมสูงสุด มีการบังคับใช้มาตรการทางกฎหมายเพื่อลดการเดินทางของประชาชน ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อการเดินทางของประชาชนในการยื่นคำร้องขอปล่อยตัวชั่วคราว และกระทบต่อสิทธิและเสรีภาพของผู้ต้องหาหรือจำเลยที่ต้องได้รับการพิจารณาคำขอประกันโดยเร็วตามที่กฎหมายกำหนด ประกอบกับนางเมทินี ชโลธร ประธานศาลฎีกา มีนโยบายสร้างดุลยภาพแห่งสิทธิ ลดการคุมขังที่ไม่จำเป็นในทุกขั้นตอน ยกระดับศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ของจำเลยในการต่อสู้คดีในศาล ลดขั้นตอนและภาระค่าใช้จ่ายในการดำเนินคดี
สำนักงานศาลยุติธรรมตระหนักถึงสุขภาพความปลอดภัยและการคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของประชาชนในสถานการณ์ดังกล่าว จึงได้มีประกาศสำนักงานศาลยุติธรรม เรื่อง การขอปล่อยชั่วคราวทางสื่อเทคโนโลยีสารสนเทศ เปิดให้บริการยื่นคำร้องขอให้ปล่อยชั่วคราวและคำร้องอุทธรณ์คำสั่งไม่อนุญาตให้ปล่อยชั่วคราวได้ผ่านทางระบบบริการออนไลน์ศาลยุติธรรม (Court Integral Online Service: CIOS) เพื่ออำนวยความสะดวกแก่ผู้ต้องหาหรือจำเลยในคดีอาญาในการขอประกันโดยไม่ต้องเดินทางมาศาล และสามารถยื่นคำขอประกันทางออนไลน์ ตลอดจนสามารถทราบคำสั่งและดำเนินการอื่นที่เกี่ยวข้องได้ทางออนไลน์ตลอดเวลาได้
โดยผู้ต้องหา จำเลย หรือผู้ร้องขอประกันที่ประสงค์จะยื่นคำขอประกันทางออนไลน์ สามารถเข้าใช้บริการได้แล้ววันนี้ โดยลงทะเบียนเป็นผู้ใช้ระบบ CIOS เพื่อพิสูจน์ตัวตนได้ที่เว็บไซต์ https://cios.coj.go.th หรือลงทะเบียนได้ที่ศาลชั้นต้นทั่วประเทศทุกวันทำการ ตั้งแต่เวลา 08.30 – 16.30 น. เมื่อลงทะเบียนใช้งานระบบ CIOS สำเร็จแล้ว สามารถเข้าใช้ระบบเพื่อยื่นคำร้องขอให้ปล่อยชั่วคราวและคำร้องอุทธรณ์คำสั่งไม่อนุญาตให้ปล่อยชั่วคราวได้ทันที และสามารถเข้าใช้งานระบบได้ตลอดเวลาที่ระบบเปิดใช้งาน โดยกรอกข้อมูลและอัปโหลดคำร้องและเอกสารตามวิธีการที่ระบบกำหนด เมื่อผู้ร้องขอประกันยื่นคำร้องถูกต้องตามขั้นตอนที่กำหนดแล้ว ระบบจะส่ง SMS ไปยังโทรศัพท์เคลื่อนที่ของผู้ร้องขอประกันตามที่ได้ลงทะเบียนไว้ เพื่อเป็นการยืนยันว่าระบบได้รับคำร้องไว้ดำเนินการแล้ว และผู้ร้องขอประกันสามารถตรวจสอบความคืบหน้าของการดำเนินการและคำสั่งศาลได้เองทางระบบ CIOS และเมื่อศาลมีคำสั่งประการใด จะส่ง SMS แจ้งไปยังผู้ใช้ระบบเพื่อให้เข้าไปตรวจสอบคำสั่งศาลในระบบต่อไป
ในกรณีที่ศาลมีคำสั่งอนุญาตให้ปล่อยชั่วคราวและต้องทำสัญญาประกัน ถ้าผู้ร้องขอประกันเป็นผู้ใช้ระบบที่ลงทะเบียนเข้าใช้ระบบโดยมีการยืนยันตัวตนต่อศาลแล้ว เจ้าหน้าที่จะนัดหมายผู้ร้องขอประกันเพื่อทำสัญญาประกันด้วยวิธีให้ผู้ประกันจัดทำสัญญาประกันเป็นเอกสารในรูปแบบข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์แล้วอัปโหลดเข้าสู่ระบบ หรือลงลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ของผู้ประกันในสัญญาประกันที่เป็นเอกสารในรูปแบบข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ในระบบ โดยไม่ต้องเดินทางมาศาล แต่หากผู้ร้องขอประกันเป็นผู้ใช้ระบบที่ยังไม่ได้ยืนยันตัวตนต่อศาล เจ้าหน้าที่จะนัดหมายผู้ร้องขอประกันมายืนยันตัวตนและทำสัญญาประกันที่ศาลในวันที่ศาลมีคำสั่ง แล้วดำเนินการตามคำสั่งศาลต่อไป
ทั้งนี้ กรณีที่ต้องวางหลักประกันในการปล่อยชั่วคราวด้วย ถ้าหลักประกันเป็นเงินสด ผู้ประกันอาจวางเงินต่อศาลโดยชำระผ่านเคาน์เตอร์หรือตู้ ATM ของธนาคาร อินเทอร์เน็ตแบงก์กิ้งของธนาคาร แล้วอัปโหลดไฟล์หลักฐานการวางเงินเข้าสู่ระบบ แต่หากหลักประกันไม่ใช่เงินสด เจ้าหน้าที่จะนัดหมายผู้ประกันมาดำเนินการที่ศาลโดยเร็ว
เลขาธิการสำนักงานศาลยุติธรรม กล่าวเพิ่มเติมว่า การยื่นคำขอประกันทางออนไลน์ เป็นอีกหนึ่งแนวทางในการนำเทคโนโลยีดิจิทัลมาใช้ในการอำนวยความยุติธรรมและคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของประชาชน ซึ่งถือเป็นภารกิจหลักของศาลยุติธรรม และถึงแม้ในช่วงนี้จะมีการระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 อีกระลอก แต่ศาลยุติธรรมยังคงคำนึงถึงสิทธิและเสรีภาพ และการบริการประชาชนด้วยความสะดวกและรวดเร็วเช่นเดิม
ศาลยุติธรรม เร่งทำความเข้าใจ ปชช. "หลักการปล่อยชั่วคราว"
"โฆษกศาล" ทำความเข้าใจ ปชช.กระบวนการปล่อยชั่วคราว เผยสถิติย้อนหลัง 4 ปีศาลเน้นปล่อย ขังเท่าที่จำเป็น ชี้ หากยื่นเเล้วยังไม่ได้ประกันต้องยื่นเหตุผลใหม่ หักล้างคำสั่งได้ ออกเครื่องมือลดเหลื่อมล้ำ ลดเงื่อนเวลาเปิด 24 ชั่วโมง ยกเคสบางกลอยใช้ทุกเครื่องมือ
การขับเคลื่อนนโยบาย 5 ส. คือ เสมอภาค-สมดุล-สร้างสรรค์-ส่งเสริม-ส่วนร่วม ของนางเมทินี ชโลธร ประธานศาลฎีกา ที่จุดมุ่งหมาย การอำนวยความสะดวกให้ประชาชนเข้าถึงสิทธิในการขอประกันตัวได้ง่ายขึ้น ซึ่งจะเห็นได้ว่า ปล่อยตัวชั่วคราว(หลังได้รับการประกันตัว) ศาลยุติธรรมดำเนินการมาอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2 ปีที่แล้ว ตั้งแต่ครั้งนายไสลเกษ วัฒนพันธ์ เป็นประธานศาลฎีกา ที่ได้วางนโยบายที่เรียกว่า ลดการคุมขังที่ไม่จำเป็นทุกขั้นตอน
การปล่อยชั่วคราวก็คือ การไม่ขังถือเป็นส่วนหนึ่งของนโยบายนี้ โดยอำนวยความสะดวกให้ประชาชนได้เข้าถึงโอกาสที่ขอประกันตัวต่อศาลได้มากขึ้นและง่ายขึ้น
จะเห็นว่าการขอประกันตัวของชาวบ้านที่ตกเป็นผู้ต้องหาหรือจำเลยในคดีอาญาที่ได้ตั้งแต่ชั้นตำรวจ ถึงชั้นศาล กฎหมายให้ตำรวจควบคุมตัวผู้ต้องหาได้ 48 ชั่วโมง จากนั้นต้องนำตัวมาฝากขังต่อศาลจนกว่าจะฟ้องหรือพิจารณาคดีเสร็จ ฉะนั้น ระยะเวลาที่จะถูกคุมขังอยู่ในอำนาจศาลจึงค่อนข้างยาวนาน การปล่อยชั่วคราวหรือประกันตัวในชั้นศาลจึงมีความสำคัญกว่า เพราะว่าถ้าไม่ได้ประกันตัวในชั้นศาลก็จะถูกคุมขังนานกว่าขั้นตอนของตำรวจ
ที่ผ่านมา การขอประกันตัวของหน่วยงานในกระบวนการยุติธรรม มักต้องใช้หลักประกัน ไม่ว่า เงินสด ที่ดิน หรือหลักทรัพย์อื่น แต่พอต้องใช้หลักประกัน ก็ทำให้ชาวบ้านที่ตกเป็นผู้ต้องหาหรือจำเลยที่ไม่มีหลักทรัพย์ กลายเป็นไม่มีโอกาสขอประกันตัว หมายถึงไม่ได้ขอประกันตัวเลย ไม่ใช่ศาลไม่ให้ประกันนะ แต่เขาไม่ยื่นขอประกัน ฉะนั้นถ้ายังยึดติดกับการใช้หลักทรัพย์ในการขอประกันตัว คนกลุ่มนี้ก็ไม่มีโอกาสใช้สิทธิขอประกันตัว
จุดนี้จึงกลายเป็นโจทย์ของนโยบายประธานศาลฎีกา ว่าจะทำอย่างไร ให้การขอประกันตัวง่ายขึ้นและก็ไม่ต้องไปติดยึดกับการใช้หลักประกัน ศาลจึงปักหลักตั้งต้นจากจุดนี้ก่อน
เรื่องที่ 2 คือ "เวลา" ที่เป็นข้อจำกัด เมื่อการทำงานมีวันหยุด แต่โอกาสที่ชาวบ้านจะตกเป็นผู้ต้องหาหรือจำเลยและถูกคุมขังในระหว่างการดำเนินคดีอาญาไม่ได้มีวันหยุดด้วย หากถูกจับตัววันเสาร์ก็ถูกคุมขังตั้งแต่วันเสาร์ แต่วันอาทิตย์ราชการไม่มีใครทำงาน ศาลก็ปิดทำการ จะเปิดทำการอีกครั้งก็วันจันทร์ จึงยังเป็นสุญญากาศเรื่องเวลา นายไสลเกษ ประธานศาลฎีกา ในขณะนั้นจึงมีนโยบายที่เรียกติดปากว่าความยุติธรรมไม่มีวันหยุด ทุกวันนี้ศาลยุติธรรมเปิดทำการให้ประชาชนสามารถมายื่นขอขอประกันตัวได้ทุกวันโดยไม่มีวันหยุด
แต่ถึงเเม้ไม่มีวันหยุดก็จริง ก็ยังมีเวลาหยุดหลัง 16.30 น. ในตอนกลางคืนศาลปิดยื่นขอประกันไม่ได้แล้ว นางเมทินี ประธานศาลฎีกาปัจจุบัน จึงต่อยอดให้มีการยื่นขอประกันตัวออนไลน์ ทำให้เเม้หลัง 16.30 น. ศาลปิดทำการแล้ว แต่ระบบบริการออนไลน์ของศาลเปิดตลอด 24 ชั่วโมง ชาวบ้านสามารถยื่นขอประกันได้ทางออนไลน์ หลัง 18.30 น. จนถึงเช้าก่อน 08.30 น. ก็สามารถยื่นเข้ามาได้ตลอดเวลา พอ 08.30 น. เมื่อศาลเปิดทำการก็จะได้พิจารณาคำขอประกันได้ทันที
ยกระดับเป็นการประกันตัวแบบไม่มีเวลาหยุด ที่ประชาชนสามารถทำได้ตลอด 24 ชั่วโมง ตรงนี้ทำให้ข้อจำกัดเรื่องเวลาหมดไปเปราะหนึ่ง
มาถึงตรงนี้ เราขอย้อนไปดูปัญหาเรื่องการที่ต้องใช้หลักทรัพย์ประกันตัว เพราะถ้ายังก้าวไม่ข้ามปัญหานี้ก็จะแก้ปัญหาเรื่องโอกาสประกันตัวได้ยาก แม้จะเปิดให้ขอประกันได้ 24 ชั่วโมง คนกลุ่มเดิมคือกลุ่มที่ไม่มีเงินหรือหลักทรัพย์ก็จะไม่ได้ขอประกันตัวอยู่ดี เพราะปัญหาไม่ใช่เรื่องเวลาสำหรับกลุ่มเป้าหมายนี้ แต่เป็นเรื่องฐานะทางเศรษฐกิจ เราต้องแก้ให้ถูกจุด จึงต้องทราบก่อนว่าหลักเกณฑ์ของกฎหมายที่ศาลจะให้ประกันตัว หรือไม่ให้ประกันตัว อยู่ในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 108-108/1 เป็นเกณฑ์ที่ศาลใช้พิจารณาในการปล่อยชั่วคราว
ตรงนี้ต้องทำความเข้าใจก่อนว่า การให้หรือไม่ให้ประกัน กฎหมายให้ศาลใช้ดุลพินิจตามหลักเกณฑ์ของกฎหมาย ให้ดูความหนักของข้อหา ดูว่าปล่อยไปแล้วจะหลบหนีหรือเปล่า จะไปยุ่งเหยิงกับพยานหลักฐาน หรือก่อเหตุอันตรายอย่างอื่นไหม นี่เป็นเกณฑ์ของกฎหมายที่ศาลใช้พิจารณาคำขอประกันทุกเรื่องซึ่งต้องอาศัยข้อมูล
ที่ผ่านมา ยังมีข้อมูลไม่ครบถ้วนสมบูรณ์จึงมีความจำเป็นต้องใช้วิธีให้วางหลักทรัพย์ค้ำประกันเอาไว้ นอกจากนี้ กระบวนการยื่นคำขอประกันจะต้องยื่นคำร้องต่อศาล ต้องกรอกข้อมูลหลายอย่าง ต้องมีเอกสารเช่น ภาพถ่าย แผนที่ สำเนาโฉนดที่ดินแนบมาประกอบ ปกติคนยื่นคำร้องขอประกันให้จะเป็นญาติหรือคนรู้จัก ลองนึกภาพว่า ถ้าคนที่ถูกจับมาคนเดียวไม่มีญาติ ไม่มีเพื่อนตามมาด้วย ก็อาจไม่ได้ขอประกันเพราะไม่มีคนมาติดต่อยื่นให้ จะยื่นเองก็ทำไม่เป็น ยิ่งต้องใช้เอกสารอีกเยอะแยะ เผลอๆ ถูกจับมาบัตรประชาชน ยังไม่ได้พกติดตัวมาเลย
อุปสรรคมากมายไม่ว่าเรื่องที่ต้องใช้หลักประกัน ข้อจำกัดเรื่องเวลาทำการ หรือความยุ่งยากในขั้นตอนการทำคำขอประกันหรือเอกสารที่ต้องใช้ ชาวบ้านบางคนอาจเขียนหนังสือไม่ถนัด ตอนนี้ทุกศาลจึงมีคำร้องขอประกันที่สามารถเขียนเองง่าย ๆ แค่เขียนชื่อตัวเองหรือพิมพ์ลายนิ้วมือและไม่ต้องแนบเอกสารอะไรมาเลย เราเรียกกันว่าคำร้องใบเดียว ให้ทุกคนยื่นคำขอประกันได้เอง ไม่ต้องรอให้คนอื่นมายื่นให้ก็ได้ คำร้องใบเดียวเป็นเครื่องมือชิ้นหนึ่งที่ศาลยุติธรรมนำมาใช้ในการขยายโอกาสให้ผู้ต้องหาหรือจำเลยคดีอาญามีสิทธิได้รับประกันตัว
เมื่อก่อน การให้วางหลักประกันในการประกันตัวเพื่อความมั่นใจว่าจะไม่หนี การหนีหรือไม่หนีเป็นเรื่องความเสี่ยงของเหตุการณ์ในอนาคต เราต้องแก้ตรงต้นเหตุ ว่าทำอย่างไรให้ศาลมีข้อมูลครบถ้วนเพียงพอที่จะประเมินว่าคนไหนเสี่ยงจะหนีหรือไม่หนี เสี่ยงต่ำ เสี่ยงสูง เป็นการประเมินความเสี่ยงคือการเอาข้อมูลในอดีต ปัจจุบัน มาประกอบเพื่อทำนายอนาคตนั่นเอง เช่น คนนี้ถูกจับมาฝากขัง ศาลก็ดูข้อมูลในอดีตว่าเคยทำผิดอะไรมาก่อนหรือไม่ มีครอบครัวมีที่อยู่หลักแหล่ง หน้าที่การงานเป็นอย่างไร เอาสิ่งเหล่านี้มาประกอบหรือประเมินด้วยวิธีการทางสถิติว่าคนนี้ถ้าให้ประกันตัวไปมีความเสี่ยงที่จะหลบหนีสูงหรือจะไปยุ่งกับพยานหลักฐานมากน้อยขนาดไหน
ตรงนี้คือการประเมินความเสี่ยงซึ่งเป็นอีกหนึ่งในเครื่องมือที่ทุกศาลมีใช้อยู่ในปัจจุบัน ข้อมูลที่นำมาใช้ประเมินความเสี่ยงมาจาก 3 แหล่งหลัก ๆ คือ 1. ข้อมูลจากฐานข้อมูลของศาลเอง เช่น ประวัติคดีอื่นว่ามีคดีจากที่อื่นหรือไม่ 2.ข้อมูลที่ได้จากการสอบถามตัวผู้ต้องหาหรือจำเลยเอง เช่น ข้อมูลส่วนตัว ครอบครัว ที่อยู่ อาชีพ 3.ข้อมูลจากแหล่งอื่น เช่น หน่วยงานราชการ ประวัติการคุมประพฤติ หรือถามความเห็นจากผู้นำชุมชน ผู้ใหญ่บ้าน
เมื่อได้ข้อมูลแล้ว นำข้อมูลที่ได้จากทั้ง 3 ส่วนมาประกอบประเมินค่าความเสี่ยงว่าอยู่ในระดับไหน เพื่อประกอบดุลพินิจของศาลว่าควรให้ประกันตัวหรือไม่และถ้าจะให้ประกัน จะต้องให้วางหลักประกันหรือไม่ หรือควรมีเงื่อนไขอะไรหรือไม่ การประเมินความเสี่ยงถือเป็นเครื่องมือประเมินที่ศาลนำมาใช้เพื่อลดการใช้หลักประกัน เพราะปัญหาที่เราพูดกันคือการใช้หลักประกัน ถ้าเป็นคนยากจนก็เข้าไม่ถึงโอกาสขอประกันตัว แต่ถ้าประเมินความเสี่ยงแล้วไม่มีปัญหาศาลก็ปล่อยได้โดยไม่ต้องใช้หลักทรัพย์อะไรมาประกันตัวเลย
อีกเครื่องมือหนึ่ง ที่ศาลใช้เกี่ยวกับการประกันตัวคือ การใช้กำไล EM ซึ่งเป็นขั้นตอนหลังจากที่ประเมินความเสี่ยงแล้ว ผู้ต้องหาหรือจำเลยบางคนหากดูแล้วค่อนข้างที่จะมีความเสี่ยงหรือมีความจำเป็น ศาลอาจกำหนดเงื่อนไขการให้ประกันตัว เพิ่มด้วย ไม่ว่าจะใช้หลักประกันหรือไม่ใช้หลักประกัน เงื่อนไขอื่นที่ศาลอาจกำหนดเพิ่ม เช่น ห้ามออกนอกประเทศ ห้ามไม่ให้เข้าใกล้ หรือเข้าไปในที่อยู่อาศัยของผู้เสียหาย ก็แล้วแต่ความเสี่ยงที่มีขึ้นอยู่กับพฤติกรรมของแต่ละคน ถ้าจำเป็นต้องกำหนดเงื่อนไขก็ทำได้ถ้าไม่จำเป็นก็ไม่ต้องกำหนด ถ้าเป็นเงื่อนไขเกี่ยวกับการจำกัดเดินทางหรือจำกัดที่อยู่ก็มีเครื่องมือมาสอดส่องว่าทำตามเงื่อนไขหรือไม่ เช่น ให้ปล่อยชั่วคราวแต่วางเงื่อนไขห้ามออกจากบ้านหลังจาก22.00 น.หรือห้ามไม่ให้ไปอยู่ใกล้บ้านผู้เสียหายเพราะเกรงว่าจะไปทำร้ายกันอีก เป็นการวางเงื่อนไขใดที่เกี่ยวกับพื้นที่หรือการเดินทาง สามารถสั่งติดกำไลem เพื่อเฝ้าระวังอีกชั้นหนึ่งได้ด้วย
3.การตั้งผู้กำกับดูแล เป็นมาตรการตามพระราชบัญญัติมาตรการกำกับและติดตามจับกุมผู้หลบหนีการปล่อยตัวชั่วคราวโดยศาล พ.ศ. 2560 บางครั้งการติดอีเอ็มดูความเคลื่อนไหวผ่านจอมอนิเตอร์อาจสู้การใช้คนสอดส่องดูแลไม่ได้ บางคนศาลให้ประกันไปโดยวางเงื่อนไขให้มารายงานตัวเป็นระยะๆ แต่ก่อนต้องมารายงานตัวที่ศาล เดี๋ยวนี้สามารถสั่งให้ไปรายงานตัวที่ผู้ใหญ่บ้านได้เลย ผู้ใหญ่บ้านยังช่วยสอดส่องดูแลพฤติกรรมได้ด้วยว่าอย่าให้ไปทำอะไรผิด อย่าให้ไปยุ่งเหยิงพยานหลักฐาน อันนี้เป็นกลไกของกฎหมายอีกชิ้นหนึ่งที่มีประสิทธิภาพ
ถ้าใช้ 3 เครื่องมือนี้แล้วตอบได้ว่าคนนี้สามารถควบคุมความเสี่ยงได้ ก็ให้ประกันตัวไปได้โดยไม่ต้องมีการเรียกเงินหรือหลักประกัน ทั้งหมดนี้คือกลไกการทำงานของการปล่อยชั่วคราวภายใต้นโยบายของนางเมทินี ชโลธร ที่เป็นนโยบายที่ว่าทำอย่างไรที่จะลดการคุมขังที่ไม่จำเป็นโดยการปล่อยตัวชั่วคราวหรือให้ประกันตัว ซึ่งไม่ได้หมายความว่าต้องปล่อยทุกเรื่อง เพราะการปล่อยหรือไม่ปล่อยชั่วคราวเป็นดุลพินิจของศาลตามหลักกฎหมาย ส่วนโยบายเป็นเรื่องการอำนวยความสะดวก เพื่อให้ประชาชนเข้าถึงโอกาสในการปล่อยโดยใช้ทุกกลไกของกฎหมายมาขับเคลื่อน โดยที่กำลังทำอยู่คือส่งเสริมให้ทุกศาลทั่วประเทศใช้เครื่องมือและกลไกตามกฎหมาย เปิดทำการศาล เเละการยื่นขอประกันตัวทำได้ง่าย ลดการใช้หลักประกัน ถ้าทำได้เต็มรูปเเบบจะเกิดภาพรวมที่สังคมสงบสุขด้วย เพราะปล่อยไปแล้วความเสี่ยงว่าสังคมจะเดือดร้อนจากผู้ต้องหาหรือจำเลยไปทำอันตรายก็จะน้อยลงหรือไม่มี
ยกตัวอย่าง กรณี 22 ชาวบ้านบางกลอย ที่ได้ใช้ทุกแทบทุกกลไกที่กล่าวมา ทั้ง 22 คนเป็นผู้ต้องหาชั้นสอบสวน ถ้าใช้ระบบเก่าในการประกันตัว ที่การยื่นประกันต้องเขียนคำร้อง มีเอกสารประกอบ บัตรประชาชน สำเนาโฉนด สำเนาบัตรสมุดเงินฝากซึ่งเป็นเอกสารจำนวนมาก ถ้าบางคนไม่มีความรู้เขียนหนังสือไม่ได้ อ่านหนังสือไม่ออกก็ไม่สามารถทำขั้นตอนนี้ก็ไปต่อไม่ได้ ไม่สามารถขอประกันตัวได้ แต่กรณีนี้ศาลจังหวัดเพชรบุรีใช้คำร้องใบเดียวมาบริการให้ คือส่งไปให้ลงชื่อจากที่คุมขังเลยแล้วส่งกลับมาเเละก็มีคำสั่งให้ประกันตัวได้ออกมาในวันเดียวกัน ที่ทำได้รวดเร็วเพราะใช้คำร้องใบเดียวซึ่งใช้ง่ายมาก เพียเซ็นชื่อหรือบางคนพิมพ์ลายนิ้วมือมา มีคนรับรองว่าเป็นลายนิ้วมือผู้ต้องหาจริงก็ใช้ได้เเล้ว เเละกรณีนี้เป็นการปล่อยตัวในวันหยุดราชการ ก็มีคนสงสัยว่าศาลทำงานวันหยุดด้วยเหรอ เรื่องการให้ประกันตัวในหยุดศาลดำเนินการมาตั้งแต่วันที่1 ม.ค.63 โดยได้รับความร่วมมือจากทางกรมราชทัณฑ์ มีประชาชนรู้บ้าง เเต่ก็ยังมีคนที่ไม่รู้ จึงต้องฝากสื่อมวลชนช่วยกันประชาสัมพันธ์ว่า ศาลทำงานเรื่องการปล่อยชั่วคราวหรือประกันตัวไม่มีวันหยุด หรือถ้าใครสะดวกที่จะยื่นคำขอประกันตอนกลางคืนก็สามารถยื่นทางออนไลน์ใช้ระบบ cios ของศาลได้ตลอด24ชั่วโมง
กรณีของบางกลอย เราก้าวพ้นอุปสรรคในเรื่องเวลาเพราะทำในวันหยุดได้ แต่ลองนึกดูว่าถ้าต้องใช้เงินประกันตัว คนละ 50,000 บาท 22 คนต้องใช้ เงินนับล้านบาท เงินมากขนาดนี้ชาวบ้านไม่มีแน่ๆ แต่ศาลจังหวัดเพชรบุรี ให้ประกันตัวทุกคนแบบไม่ต้องใช้หลักประกันแม้แต่บาทเดียว เพียงแค่ให้ทำสัญญาประกันไว้ว่าถ้าคนไหนหลบหนีหรือทำผิดเงื่อนไขค่อยปรับคนนั้น 50,000 บาท พร้อมกับวางเงื่อนไขไม่ให้กลับเข้าไปในพื้นที่ในระหว่างพิจารณาคดี ซึ่งตรงนี้น่าจะเป็นเรื่องที่ไม่อยากให้เข้าไปยุ่งกับที่เกิดเหตุชั่วคราวมากกว่า ศาลไม่ได้ห้ามเด็ดขาดหรือถาวร ขอแค่ ระหว่างพิจารณาคดีซึ่งคงใช้เวลาไม่นาน อย่าเพิ่งเข้าไปในพื้นที่ เพราะยังโต้แย้งสิทธิกันอยู่ว่าเข้าไปอยู่ได้หรือไม่ ทำนองเดียวกับการวางเงื่อนไขว่าไม่ให้ไปก่อภยันตรายประการอื่น
คำว่า "ภยันตราย" ตามกฎหมายไม่ได้หมายถึงเฉพา ไปตีไปต่อยไปฆ่าใคร เเต่หมายถึงไปทำซ้ำกับสิ่งที่โต้แย้งกันอยู่หรือที่จะทำให้เกิดปัญหาขึ้น ก็ห้ามไว้ชั่วคราวระหว่างพิจารณาคดี แล้วก็แต่งตั้งผู้ใหญ่บ้านขึ้นมาสอดส่องดูแลให้ปฏิบัติตามเงื่อนไขอย่างเคร่งครัดด้วย ถือว่ากรณีประกันตัวของคนบางกลอยเป็นตัวอย่างที่ใช้เครื่องมือตามกฎหมายเกือบครบ ที่ขาดคือไม่ได้ยื่นขอประกันทางออนไลน์กับไม่ต้องใส่กำไล EM แต่ผลลัพธ์ที่ได้เหมือนกัน เพราะว่าการตั้งคนมาสอดส่องดูเเลกับการติด EM นั้นมีจุดประสงค์เดียวกัน แต่การติด EM ก็เหมือนใส่นาฬิกาติดตัวตลอดเวลามีผลกระทบกับการใช้ชีวิตบ้าง ศาลจึงเลือกใช้วิถีทางที่กระทบสิทธิน้อยที่สุดโดยใช้คนสอดส่องดูแลแทนการติดอีเอ็ม ถือเป็นแนวทางการให้ประกันตัวที่น่าสนใจมาก
“เรื่องคดีความหรือขั้นตอนของศาล คนที่ไม่ได้มีคดี คงไม่มีใครมาศึกษาหาข้อมูลไว้ก่อนล่วงหน้า เพราะไม่มีใครเตรียมตัวว่าวันหนึ่งจะตกเป็นผู้ต้องหาหรือจำเลย แต่เมื่อถึงคราวตกเป็นผู้ต้องหาจริงๆแล้ว ก็หาข้อมูลไม่ทัน ทุกคนต้องช่วยกันเผยแพร่เรื่องที่มีประโยชน์เช่นนี้ให้รู้กันอย่างทั่วถึง” คำกล่าวของ สุริยัณห์ หงษ์วิไล โฆษกศาลยุติธรรม
จากสถิติการประกันตัวในคดีอาญาของศาลยุติธรรมด้วยว่า ในปี พ.ศ.2564 ปรากฏข้อมูลสถิติการสั่งคำร้องขอปล่อยชั่วคราวในศาลชั้นต้นทั่วประเทศ ล่าสุดช่วงเดือนมกราคม (วันที่ 1-31 ม.ค.64) ดังนี้ จำนวนคำร้องที่ยื่นพิจารณาทั้งสิ้น 19,550 คดี ศาลมีคำสั่งอนุญาตจำนวน 18,076 คดีคิดเป็นร้อยละ 92.46
ขณะที่สถิติการปล่อยชั่วคราวย้อนหลัง 4 ปี ปรากฏข้อมูลการสั่งคำร้องขอปล่อยชั่วคราว ดังนี้ ปี 2563 จำนวนคำร้องที่ยื่นพิจารณาทั้งสิ้น 237,875 คดี ศาลมีคำสั่งอนุญาตจำนวน 217,094 คดี คิดเป็นร้อยละ 91.26
ปี 2562 จำนวนคำร้องที่ยื่นพิจารณา ทั้งสิ้น 217,903 คดี ศาลมีคำสั่งอนุญาตจำนวน 200,713 คดี คิดเป็นร้อยละ 92.11
ปี 2561 จำนวนคำร้องที่ยื่นพิจารณา ทั้งสิ้น 235,404 คดี ศาลมีคำสั่งอนุญาตจำนวน 214,444 คดี คิดเป็นร้อยละ 91.10
ปี 2560 จำนวนคำร้องที่ยื่นพิจารณา ทั้งสิ้น 227,687 คดี ศาลมีคำสั่งอนุญาตจำนวน 212,653 คดี คิดเป็นร้อยละ 93.40
โฆษกศาลยุติธรรม กล่าวย้ำถึงการขอปล่อยชั่วคราวด้วยว่า จากสถิติคดีจึงเห็นได้ว่าศาลยุติธรรมอนุญาตให้ปล่อยตัวชั่วคราวเป็นหลัก จะไม่อนุญาตเฉพาะบางกรณีเท่านั้น แต่ไม่ว่ากรณีใด ๆ หากยื่นคำร้องขอปล่อยชั่วคราวแล้วศาลมีคำสั่งไม่อนุญาตให้ปล่อยชั่วคราว ผู้ขอประกันยังสามารถใช้สิทธิยื่นอุทธรณ์คำร้องได้อีก หรือจะยื่นเป็นคำร้องใหม่ก็ได้ แต่ต้องแสดงเหตุผลใหม่ หรือเหตุผลที่จะหักล้างเหตุผลเดิมของศาล ที่จะมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงคำสั่งเดิมให้ได้
ประกันตัวผู้ต้องหาเชียงราย
ประกันตัวผู้ต้องหาเชียงใหม่
ประกันตัวผู้ต้องหาน่าน
ประกันตัวผู้ต้องหาพะเยา
ประกันตัวผู้ต้องหาแพร่
ประกันตัวผู้ต้องหาแม่ฮ่องสอน
ประกันตัวผู้ต้องหาลำปาง
ประกันตัวผู้ต้องหาลำพูน
ประกันตัวผู้ต้องหาอุตรดิตถ์
ประกันตัวผู้ต้องหากาฬสินธุ์
ประกันตัวผู้ต้องหาขอนแก่น
ประกันตัวผู้ต้องหาชัยภูมิ
ประกันตัวผู้ต้องหานครพนม
ประกันตัวผู้ต้องหานครราชสีมา
ประกันตัวผู้ต้องหาบึงกาฬ
ประกันตัวผู้ต้องหาบุรีรัมย์
ประกันตัวผู้ต้องหามหาสารคาม
ประกันตัวผู้ต้องหามุกดาหาร
ประกันตัวผู้ต้องหายโสธร
ประกันตัวผู้ต้องหาร้อยเอ็ด
ประกันตัวผู้ต้องหาเลย
ประกันตัวผู้ต้องหาสกลนคร
ประกันตัวผู้ต้องหาสุรินทร์
ประกันตัวผู้ต้องหาศรีสะเกษ
ประกันตัวผู้ต้องหาหนองคาย
ประกันตัวผู้ต้องหาหนองบัวลำภู
ประกันตัวผู้ต้องหาอุดรธานี
ประกันตัวผู้ต้องหาอุบลราชธานี
ประกันตัวผู้ต้องหาอำนาจเจริญ
ประกันตัวผู้ต้องหากำแพงเพชร
ประกันตัวผู้ต้องหาชัยนาท
ประกันตัวผู้ต้องหานครนายก
ประกันตัวผู้ต้องหานครปฐม
ประกันตัวผู้ต้องหานครสวรรค์
ประกันตัวผู้ต้องหานนทบุรี
ประกันตัวผู้ต้องหาปทุมธานี
ประกันตัวผู้ต้องหาพระนครศรีอยุธยา
ประกันตัวผู้ต้องหาพิจิตร
ประกันตัวผู้ต้องหาพิษณุโลก
ประกันตัวผู้ต้องหาเพชรบูรณ์
ประกันตัวผู้ต้องหาลพบุรี
ประกันตัวผู้ต้องหาสมุทรปราการ
ประกันตัวผู้ต้องหาสมุทรสงคราม
ประกันตัวผู้ต้องหาสมุทรสาคร
ประกันตัวผู้ต้องหาสิงห์บุรี
ประกันตัวผู้ต้องหาสุโขทัย
ประกันตัวผู้ต้องหาสุพรรณบุรี
ประกันตัวผู้ต้องหาสระบุรี
ประกันตัวผู้ต้องหาอ่างทอง
ประกันตัวผู้ต้องหาอุทัยธานี
ประกันตัวผู้ต้องหาจันทบุรี
ประกันตัวผู้ต้องหาฉะเชิงเทรา
ประกันตัวผู้ต้องหาชลบุรี
ประกันตัวผู้ต้องหาตราด
ประกันตัวผู้ต้องหาปราจีนบุรี
ประกันตัวผู้ต้องหาระยอง
ประกันตัวผู้ต้องหาสระแก้ว
ประกันตัวผู้ต้องหากาญจนบุรี
ประกันตัวผู้ต้องหาตาก
ประกันตัวผู้ต้องหาประจวบคีรีขันธ์
ประกันตัวผู้ต้องหาเพชรบุรี
ประกันตัวผู้ต้องหาราชบุรี
ประกันตัวผู้ต้องหากระบี่
ประกันตัวผู้ต้องหาชุมพร
ประกันตัวผู้ต้องหาตรัง
ประกันตัวผู้ต้องหานครศรีธรรมราช
ประกันตัวผู้ต้องหานราธิวาส
ประกันตัวผู้ต้องหาปัตตานี
ประกันตัวผู้ต้องหาพังงา
ประกันตัวผู้ต้องหาพัทลุง
ประกันตัวผู้ต้องหาภูเก็ต
ประกันตัวผู้ต้องหาระนอง
ประกันตัวผู้ต้องหาสตูล
ประกันตัวผู้ต้องหาสงขลา
ประกันตัวผู้ต้องหาสุราษฎร์ธานี
ประกันตัวผู้ต้องหายะลา
ประกันตัวผู้ต้องหากรุงเทพมหานคร
ประกันตัวผู้ต้องหาคลองสาน
ประกันตัวผู้ต้องหาคลองสามวา
ประกันตัวผู้ต้องหาคลองเตย
ประกันตัวผู้ต้องหาคันนายาว
ประกันตัวผู้ต้องหาจอมทอง
ประกันตัวผู้ต้องหาดอนเมือง
ประกันตัวผู้ต้องหาดินแดง
ประกันตัวผู้ต้องหาดุสิต
ประกันตัวผู้ต้องหาตลิ่งชัน
ประกันตัวผู้ต้องหาทวีวัฒนา
ประกันตัวผู้ต้องหาทุ่งครุ
ประกันตัวผู้ต้องหาธนบุรี
ประกันตัวผู้ต้องหาบางกอกน้อย
ประกันตัวผู้ต้องหาบางกอกใหญ่
ประกันตัวผู้ต้องหาบางกะปิ
ประกันตัวผู้ต้องหาบางคอแหลม
ประกันตัวผู้ต้องหาบางซื่อ
ประกันตัวผู้ต้องหาบางนา
ประกันตัวผู้ต้องหาบางพลัด
ประกันตัวผู้ต้องหาบางรัก
ประกันตัวผู้ต้องหาบางเขน
ประกันตัวผู้ต้องหาบางแค
ประกันตัวผู้ต้องหาบึงกุ่ม
ประกันตัวผู้ต้องหาปทุมวัน
ประกันตัวผู้ต้องหาประเวศ
ประกันตัวผู้ต้องหาป้อมปราบศัตรูพ่าย
ประกันตัวผู้ต้องหาพญาไท
ประกันตัวผู้ต้องหาพระนคร
ประกันตัวผู้ต้องหาพระโขนง
ประกันตัวผู้ต้องหาภาษีเจริญ
ประกันตัวผู้ต้องหามีนบุรี
ประกันตัวผู้ต้องหายานนาวา
ประกันตัวผู้ต้องหาราชเทวี
ประกันตัวผู้ต้องหาราษฎร์บูรณะ
ประกันตัวผู้ต้องหาลาดกระบัง
ประกันตัวผู้ต้องหาลาดพร้าว
ประกันตัวผู้ต้องหาวังทองหลาง
ประกันตัวผู้ต้องหาวัฒนา
ประกันตัวผู้ต้องหาสวนหลวง
ประกันตัวผู้ต้องหาสะพานสูง
ประกันตัวผู้ต้องหาสัมพันธวงศ์
ประกันตัวผู้ต้องหาสาทร
ประกันตัวผู้ต้องหาสายไหม
ประกันตัวผู้ต้องหาหนองจอก
ประกันตัวผู้ต้องหาหนองแขม
ประกันตัวผู้ต้องหาหลักสี่
ประกันตัวผู้ต้องหาห้วยขวาง
ประกันตัวผู้ต้องหาเมืองนครปฐม
ประกันตัวผู้ต้องหากำแพงแสน
ประกันตัวผู้ต้องหาดอนตูม
ประกันตัวผู้ต้องหานครชัยศรี
ประกันตัวผู้ต้องหาบางเลน
ประกันตัวผู้ต้องหาพุทธมณฑล
ประกันตัวผู้ต้องหาสามพราน
ประกันตัวผู้ต้องหาเมืองนนทบุรี
ประกันตัวผู้ต้องหาบางกรวย
ประกันตัวผู้ต้องหาบางบัวทอง
ประกันตัวผู้ต้องหาบางใหญ่
ประกันตัวผู้ต้องหาปากเกร็ด
ประกันตัวผู้ต้องหาไทรน้อย
ประกันตัวผู้ต้องหาเมืองปทุมธานี
ประกันตัวผู้ต้องหาคลองหลวง
ประกันตัวผู้ต้องหาธัญบุรี
ประกันตัวผู้ต้องหาลาดหลุมแก้ว
ประกันตัวผู้ต้องหาลำลูกกา
ประกันตัวผู้ต้องหาสามโคก
ประกันตัวผู้ต้องหาหนองเสือ
ประกันตัวผู้ต้องหาเมืองสมุทรปราการ
ประกันตัวผู้ต้องหาบางพลี
ประกันตัวผู้ต้องหาบางเสาธง
ประกันตัวผู้ต้องหาพระประแดง
ประกันตัวผู้ต้องหาพระสมุทรเจดีย์
ประกันตัวผู้ต้องหาเมืองระยอง
ประกันตัวผู้ต้องหานิคมพัฒนา
ประกันตัวผู้ต้องหาเขาชะเมา
ประกันตัวผู้ต้องหาบ้านฉาง
ประกันตัวผู้ต้องหาปลวกแดง
ประกันตัวผู้ต้องหาวังจันทร์
ประกันตัวผู้ต้องหาแกลง
ประกันตัวผู้ต้องหาเมืองชลบุรี
ประกันตัวผู้ต้องหาเกาะจันทร์
ประกันตัวผู้ต้องหาบางละมุง
ประกันตัวผู้ต้องหาบ่อทอง
ประกันตัวผู้ต้องหาบ้านบึง
ประกันตัวผู้ต้องหาพนัสนิคม
ประกันตัวผู้ต้องหาพานทอง
ประกันตัวผู้ต้องหาศรีราชา
ประกันตัวผู้ต้องหาสัตหีบ
ประกันตัวผู้ต้องหาหนองใหญ่
ประกันตัวผู้ต้องหาเกาะสีชัง
ประกันตัวผู้ต้องหาเมืองสมุทรสาคร
ประกันตัวผู้ต้องหากระทุ่มแบน
ประกันตัวผู้ต้องหาบ้านแพ้ว
ประกันตัวผู้ต้องหามหาชัย
ประกันตัวผู้ต้องหาเมืองสมุทร
ประกันตัวผู้ต้องหาอัมพวา
ประกันตัวผู้ต้องหาบางคนที
ประกันตัวผู้ต้องหาเมืองราชบุรี
ประกันตัวผู้ต้องหาบ้านคา
ประกันตัวผู้ต้องหาจอมบึง
ประกันตัวผู้ต้องหาดำเนินสะดวก
ประกันตัวผู้ต้องหาบางแพ
ประกันตัวผู้ต้องหาบ้านโป่ง
ประกันตัวผู้ต้องหาปากท่อ
ประกันตัวผู้ต้องหาวัดเพลง
ประกันตัวผู้ต้องหาสวนผึ้ง
ประกันตัวผู้ต้องหาโพธาราม
ประกันตัวผู้ต้องหาเมืองฉะเชิงเทรา
ประกันตัวผู้ต้องหาคลองเขื่อน
ประกันตัวผู้ต้องหาท่าตะเกียบ
ประกันตัวผู้ต้องหาบางคล้า
ประกันตัวผู้ต้องหาบางน้ำเปรี้ยว
ประกันตัวผู้ต้องหาบางปะกง
ประกันตัวผู้ต้องหาบ้านโพธิ์
ประกันตัวผู้ต้องหาพนมสารคาม
ประกันตัวผู้ต้องหาราชสาส์น
ประกันตัวผู้ต้องหาสนามชัยเขต
ประกันตัวผู้ต้องหาแปลงยาว
ประกันตัวผู้ต้องหาเมืองนครนายก
ประกันตัวผู้ต้องหาปากพลี
ประกันตัวผู้ต้องหาบ้านนา
ประกันตัวผู้ต้องหาองครักษ์
